E466 Dodatek do żywności — karboksymetyloceluloza sodowa

Karboksymetyloceluloza sodowa(SCMC) to powszechny dodatek do żywności stosowany w szerokiej gamie produktów spożywczych, w tym wypiekach, produktach mlecznych, napojach i sosach. Jest również stosowany w innych gałęziach przemysłu, takich jak farmaceutyka, kosmetyki i produkcja papieru. W tym artykule przyjrzymy się bliżej SCMC, jego właściwościom, zastosowaniom, bezpieczeństwu i potencjalnym zagrożeniom.

Właściwości i produkcja SCMC

Karboksymetyloceluloza sodu jest pochodną celulozy, która jest naturalnie występującym polimerem składającym się z jednostek glukozy. SCMC powstaje w wyniku poddania celulozy działaniu środka chemicznego zwanego kwasem monochlorooctowym, który powoduje karboksymetylację celulozy. Oznacza to, że do szkieletu celulozy dodawane są grupy karboksymetylowe (-CH2-COOH), co nadaje mu nowe właściwości, takie jak zwiększona rozpuszczalność w wodzie oraz ulepszone zdolności wiązania i zagęszczania.

SCMC to biały lub prawie biały proszek, który jest bezwonny i bez smaku. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, ale nierozpuszczalny w większości rozpuszczalników organicznych. Ma dużą lepkość, co oznacza, że ​​ma zdolność zagęszczania cieczy, a w obecności niektórych jonów, np. wapnia, tworzy żele. Lepkość i właściwości żelujące SCMC można regulować poprzez zmianę stopnia karboksymetylacji, który wpływa na liczbę grup karboksymetylowych w szkielecie celulozy.

Zastosowania SCMC w żywności

SCMC jest szeroko stosowany w przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności, przede wszystkim jako zagęszczacz, stabilizator i emulgator. Jest powszechnie stosowany w wypiekach, takich jak chleb, ciasta i ciastka, w celu poprawy ich tekstury, wydłużenia okresu przydatności do spożycia i zapobiegania ich czerstwieniu. W produktach mlecznych, takich jak jogurt, lody i sery, stosuje się go w celu poprawy ich tekstury, zapobiegania oddzielaniu się i zwiększenia ich stabilności. W napojach takich jak napoje bezalkoholowe i soki służy do stabilizacji cieczy i zapobiegania oddzielaniu się.

SCMC stosuje się również w sosach, dressingach i przyprawach, takich jak ketchup, majonez i musztarda, w celu ich zagęszczenia i poprawy ich tekstury. Stosowany jest do wyrobów mięsnych, takich jak kiełbasy i klopsiki, w celu poprawy ich właściwości wiążących i zapobiegania ich rozpadaniu się podczas gotowania. Stosuje się go również w żywności o niskiej zawartości tłuszczu i obniżonej kaloryczności, aby zastąpić tłuszcz i poprawić teksturę.

Agencje regulacyjne na całym świecie, w tym amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), ogólnie uznają SCMC za bezpieczny do stosowania w żywności.

Bezpieczeństwo SCMC w żywności

SCMC został szeroko przebadany pod kątem bezpieczeństwa w żywności i stwierdzono, że jest bezpieczny do spożycia przez ludzi w ilościach stosowanych w produktach spożywczych. Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) ustalił dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) SCMC na poziomie 0–25 mg/kg masy ciała, co oznacza ilość SCMC, którą można spożywać codziennie przez całe życie bez żadnych skutki uboczne.

Badania wykazały, że SCMC nie jest toksyczny, rakotwórczy, mutagenny ani teratogenny i nie powoduje żadnych niekorzystnych skutków dla układu rozrodczego i rozwoju. Nie jest metabolizowany w organizmie i wydalany w postaci niezmienionej z kałem, dzięki czemu nie kumuluje się w organizmie.

Jednak u niektórych osób może wystąpić reakcja alergiczna na SCMC, która może powodować objawy, takie jak pokrzywka, swędzenie, obrzęk i trudności w oddychaniu. Reakcje te są rzadkie, ale w niektórych przypadkach mogą być ciężkie. Jeśli po spożyciu produktu spożywczego zawierającego SCMC wystąpi którykolwiek z tych objawów, należy natychmiast zgłosić się do lekarza.

Potencjalne ryzyko SCMC

Chociaż SCMC jest ogólnie uważany za bezpieczny do spożycia przez ludzi, istnieją pewne potencjalne ryzyko związane z jego stosowaniem. Jednym z głównych problemów jest jego wpływ na układ trawienny. SCMC jest błonnikiem rozpuszczalnym, co oznacza, że ​​może wchłaniać wodę i tworzyć w jelitach substancję żelową. Może to potencjalnie prowadzić do problemów trawiennych, takich jak wzdęcia, gazy i biegunka u niektórych osób, szczególnie jeśli są spożywane w dużych ilościach.

Innym potencjalnym ryzykiem jest jego wpływ na wchłanianie składników odżywczych. Ponieważ SCMC może tworzyć w jelitach substancję żelową, może potencjalnie zakłócać wchłanianie niektórych składników odżywczych, szczególnie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak A, D, E i K. Może to z czasem prowadzić do niedoborów składników odżywczych, zwłaszcza jeśli są spożywane regularnie w dużych ilościach.

Warto również zauważyć, że niektóre badania sugerują, że SCMC może mieć negatywny wpływ na zdrowie jelit. Badanie opublikowane w czasopiśmie Nature Communications w 2018 roku wykazało, że SCMC może zaburzać równowagę bakterii jelitowych u myszy, potencjalnie prowadząc do stanu zapalnego i innych problemów zdrowotnych. Chociaż potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć wpływ SCMC na zdrowie jelit u ludzi, jest to obszar budzący obawy, który należy monitorować.

Wniosek

Karboksymetyloceluloza sodowa jest powszechnie stosowanym dodatkiem do żywności, powszechnie uważanym za bezpieczny do spożycia przez ludzi. Stosowany jest przede wszystkim jako zagęszczacz, stabilizator i emulgator w szerokiej gamie produktów spożywczych, w tym wypiekach, produktach mlecznych, napojach i sosach. Chociaż istnieją pewne potencjalne ryzyko związane z jego stosowaniem, szczególnie w dużych ilościach, agencje regulacyjne na całym świecie ustaliły ogólne bezpieczeństwo SCMC.

Podobnie jak w przypadku każdego dodatku do żywności, ważne jest, aby stosować SCMC z umiarem i mieć świadomość wszelkich potencjalnych nadwrażliwości lub alergii. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania SCMC w produktach spożywczych, skonsultuj się ze swoim lekarzem lub dyplomowanym dietetykiem.